| Dawkowanie |
Dożylnie. Dorośli, młodzież oraz dzieci >12 lat (o mc. >33 kg): 15 mg/kg mc./dobę i można ją podawać w postaci pojedynczej dawki dobowej lub podzielić na 2 równe dawki po 7,5 mg/kg mc. podawane co 12 h. Całkowita dobowa dawka nie powinna przekraczać 1,5 g. W leczeniu zapalenia wsierdzia oraz gorączkujących pacjentów z neutropenią lek należy dawkować 2 razy na dobę. Niemowlęta, małe dzieci i dzieci (w wieku od 4 tyg. do 12 lat): 15-20 mg/kg mc./dobę w powolnej infuzji dożylnej w pojedynczej dawce dobowej lub 7,5 mg/kg mc. co 12 h. W leczeniu zapalenia wsierdzia oraz gorączkujących pacjentów z neutropenią lek należy dawkować 2 razy na dobę. Noworodki: początkowa dawka nasycająca wynosi 10 mg/kg mc., a następnie podaje się 7,5 mg/kg mc. co 12 h. Wcześniaki: 7,5 mg/kg mc. co 12 h. Zalecenia. Przed rozpoczęciem leczenia należy określić masę ciała pacjenta, jako podstawę do obliczenia prawidłowego dawkowania. Dokładne podanie dawki leku jest możliwe, jeśli zastosuje się pompę infuzyjną. Aby uniknąć przedawkowania, szczególnie u dzieci, należy wybrać najbardziej odpowiednią z dostępnych mocy. Maksymalna dawka dobowa: niezależnie od drogi podania, nie należy podawać w ciągu doby całkowitej dawki większej niż 15-20 mg/kg mc. Ze względu na wymogi dotyczące dostosowania dawki, nie zaleca się dawkowania amikacyny raz na dobę u pacjentów z osłabioną odpornością, niewydolnością nerek, mukowiscydozą, wodobrzuszem, z rozległymi oparzeniami (>20% skóry), u pacjentów w podeszłym wieku oraz u kobiet w ciąży. Monitorowanie stężenia leku. Należy oszacować stan czynności nerek przez pomiar stężenia kreatyniny w surowicy lub obliczenie współczynnika klirensu endogennej kreatyniny. Wartość stężenia azotu mocznikowego we krwi (BUN) jest w tym wypadku znacznie mniej wiarygodnym parametrem. Podczas leczenia należy regularnie oceniać czynność nerek. W miarę możliwości należy oznaczać stężenie amikacyny w surowicy, aby zapewnić utrzymanie jej odpowiedniego, ale nie nadmiernie dużego stężenia. Podczas leczenia pożądane jest oznaczenie co jakiś czas zarówno Cmax, jak i Cmin w surowicy. Należy unikać Cmax (30-90 min po wstrzyknięciu) przekraczającego 35 μg/ml, jak i Cmin (bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki) przekraczającego 10 μg/ml. Dawkowanie należy dobierać zgodnie z zaleceniami. U pacjentów z prawidłową czynnością nerek lek można podawanie w jednej dawce dobowej; wówczas Cmax może przekroczyć 35 μg/ml. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek zdecydowanie zaleca się kontrolowanie stężenia leku w osoczu. Czas leczenia. Całkowity czas trwania leczenia należy ograniczyć do 7-10 dni, w zależności od ciężkości zakażenia. W ciężkich i powikłanych zakażeniach, gdy okres leczenia amikacyną przekracza 10 dni, należy ponownie ocenić przydatność amikacyny; jeśli bowiem leczenie będzie kontynuowane, konieczne będzie kontrolowanie stężenia amikacyny w surowicy oraz czynności nerek, słuchu i narządu równowagi. Pacjenci z zakażeniami wywołanymi przez wrażliwe bakterie, leczeni zgodnie z zalecanym schematem, reagują zwykle na leczenie w ciągu 24-48 h. Jeżeli w ciągu 3-5 dni nie obserwuje się zdecydowanej odpowiedzi klinicznej, należy rozważyć przerwanie leczenia i ponowne określenie antybiotykowrażliwości drobnoustroju wywołującego zakażenie. Brak reakcji na leczenie może być spowodowany opornością drobnoustroju lub występowaniem ogniska septycznego, które należy oczyścić chirurgicznie. Pacjenci z zaburzoną czynnością nerek (CCr <50 ml/min). U tych pacjentów nie zaleca się podawania amikacyny raz na dobę, ponieważ będzie u nich dochodziło do przedłużania się czasu narażenia na duże stężenie minimalne. U pacjentów z zaburzeniem czynności nerek, otrzymujących zwykle 2 lub 3 dawki na dobę, należy kontrolować stężenie amikacyny w surowicy. Aby uniknąć kumulacji amikacyny u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek, należy dostosować dawkowanie, podając zwykłe dawki i wydłużając odstępy między nimi, albo podając zmniejszone dawki w zwykłych odstępach. Obie metody oparte są na klirensie kreatyniny lub stężeniu kreatyniny w surowicy pacjenta (u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek parametry te skorelowane są z T0,5 aminoglikozydów). Należy prowadzić dokładną obserwację kliniczną i kontrolować parametry laboratoryjne; schematy dawkowania należy w miarę konieczności modyfikować, również u pacjentów poddawanych dializie. Wydłużenie odstępów pomiędzy zwykle stosowanymi dawkami: jeśli CCr jest nieznany, a stan pacjenta stabilny, odstęp pomiędzy kolejnymi dawkami (wyrażony w godzinach) przy zwykłej dawce jednorazowej (tzn. dawce podawanej 2 razy na dobę pacjentowi z prawidłową czynnością nerek, tzn. 7,5 mg/kg mc.) oblicza się mnożąc przez 9 stężenie kreatyniny w surowicy, np. przy stężeniu kreatyniny = 2 mg/100 ml, jednorazową dawkę zalecaną dla danego pacjenta (7,5 mg/kg masy ciała) należy podawać co 2 x 9 = 18 h. Zmniejszenie dawki i zwykłe odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami: jeśli nie jest możliwe oznaczenie stężenia amikacyny w surowicy, a stan pacjenta jest stabilny, stężenie kreatyniny w surowicy i klirens kreatyniny są najłatwiejszymi do oznaczenia wskaźnikami stopnia zaburzenia czynności nerek, mogącymi służyć za wytyczne do określenia dawkowania. U pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek i znanym CCr dawka nasycająca amikacyny wynosi 7,5 mg/kg mc. Dawka podtrzymująca podawana co 12 h powinna być zmniejszona proporcjonalnie do zmniejszania CCr danego pacjenta zgodnie i wyliczona za pomocą wzoru: zmniejszona dawka amikacyny [mg] = CCr aktualny [ml/min]/CCr prawidłowy [ml/min] x wyliczona dawka nasycająca amikacyny [mg]. Wartości podane poniżej można traktować jako wskazówkę: CCr 50-59 ml/min – 5,4-6,4 mg amikacyny/kg mc./dobę; CCr 40-49 ml/min – 4,2-5,4 mg/kg mc./dobę; CCr 30-39 ml/min – 3,2-4,2 mg/kg mc./dobę; CCr 20-29 ml/min – 2,1-3,1 mg/kg mc./dobę; CCr 15-19 ml/min – 1,6-2,0 mg/kg mc./dobę. Podanych powyżej schematów dawkowania nie należy traktować jako sztywnych wytycznych, tylko jako zalecenia dotyczące dawkowania w sytuacji, w której niemożliwe jest oznaczenie stężenia amikacyny w surowicy. Alternatywną, przybliżona metodą określania zmniejszonego dawkowania podczas podawania co 12 h (u pacjentów ze znanym stężeniem kreatyniny w surowicy w stanie równowagi) jest podzielenie zwykłej zalecanej dawki przez stężenie kreatyniny w surowicy danego pacjenta. Pacjenci poddawani hemodializie lub dializie otrzewnowej. Hemodializa łatwo oczyszcza krew z amikacyny, przy czym ponad 90% dawki jest usuwanych w ciągu 4 h; u pacjentów z bezmoczem podaje się zwykłą dawkę początkową (7,5 mg/kg mc.), kolejne dawki, podawane po zakończeniu hemodializy, wynoszą ok. 2,5-3,75 mg/kg mc.; niezbędne jest kontrolowanie stężenia w surowicy. Dializa otrzewnowa: ta metoda jest o wiele mniej skuteczna; w ciągu 12 h można usunąć jedynie 30% podanej dawki. Dawkowanie raz na dobę: w sytuacjach klinicznych, gdzie występuje zwiększona objętość dystrybucji, pierwsza dawka, czyli dawka nasycająca, wynosi 20-30 mg/kg mc. i należy ją dostosować wg Cmax. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku w celu uzyskania terapeutycznych stężeń w osoczu może być konieczne podawanie mniejszych dawek podtrzymujących niż u pacjentów młodszych. U pacjentów z wodobrzuszem należy podawać większe dawki w celu uzyskania odpowiednich stężeń w surowicy, ze względu na stosunkowo większą dystrybucję leku w płynie zewnątrzkomórkowym. U pacjentów otyłych dawkę w mg/kg mc. wylicza się na podstawie zmodyfikowanej masy ciała (amikacyna słabo rozpuszcza się w tkance tłuszczowej). Zaleca się, aby dawkę obliczyć na podstawie beztłuszczowej masy ciała. Masę ciała (P1), która jest podstawą do określenia dawki u pacjentów otyłych, oblicza się wg wzoru: P1 = PI + (PA - PI) x 0,4 (PI = idealna masa ciała, PA = aktualna masa ciała); całkowita dobowa dawka nie powinna przekraczać 1,5 g. Sposób podania: Preferowany czas podawania jednej infuzji u pacjentów dorosłych wynosi 30 min, ale można go wydłużyć do 60 min. U dzieci lek powinien być podawany w infuzji trwającej 30-60 min. Niemowlęta powinny otrzymywać infuzję trwającą 1-2 h. Ta postać farmaceutyczna jest gotowa do użycia, roztworu nie należy rozcieńczać przed podaniem i jest on przeznaczony wyłącznie do jednorazowego użycia. |
